Có rất nhiều cách chăm sóc chó con mới sinh khác nhau, tùy vào tình trạng sức khỏe của chó mẹ. Trường hợp chó con mất mẹ, chủ nhân sẽ gặp khó khăn hơn. Chăm sóc chó mẹ sau sinh và chó con mới sinh là một công việc khó khăn. Nếu bạn có một đàn chó con mới chào đời, hãy đọc bài viết dưới đây của Pet Mart để biết thêm chi tiết.
Chó là một loài động vật ăn thịt và chúng có khả năng săn mồi tự nhiên trước khi sống cùng con người. Sự xuất hiện của đôi mắt nhắm ở chó con có liên quan đến nhiều yếu tố.
Chăm sóc chó con mới sinh từ môi trường sống
Trong suốt quá trình sống, giai đoạn thời thơ ấu của chó là giai đoạn phát triển nhanh nhất. Tuy có cơ thể linh hoạt nhất nhưng cũng dễ mắc các bệnh và tỉ lệ tử vong cao nhất. Ngay sau khi sinh ra, chó con phải đối mặt với môi trường sống khắc nghiệt, bao gồm cả nhiệt độ, độ ẩm và điều kiện dinh dưỡng hoàn toàn mới lạ. Từ ngày thứ ba sau sinh, ổ chó con cần được tiếp xúc với ánh sáng tự nhiên để phòng tránh tình trạng còi cọc. Hãy đưa chó con ra ngoài để tiếp nhận ánh sáng tự nhiên và tránh còi cọc.
Dinh dưỡng của chó con dựa vào việc bú sữa mẹ. Cơ quan tiêu hóa hoạt động chính xác. Vì vậy, việc chăm sóc chó con mới sinh phải tuân theo các giai đoạn cụ thể. Kỹ thuật và khoa học được áp dụng để đảm bảo sức khỏe và phát triển tốt cho chó con. Hiểu rõ về sinh lý và quy luật phát triển của chó con là điều quan trọng. Điều này giúp chúng ta cung cấp thức ăn một cách khoa học và kết hợp với việc tập luyện, mang lại sự phát triển toàn diện nhất cho chó con.
Duy trì nhiệt độ ổn định cho chó mẹ và chó con
Khi chó con mới ra đời, chúng rất mỏng manh và yếu đuối. Bạn cần đảm bảo rằng ổ chó được giữ sạch sẽ và thoáng mát trong mùa hè, và ấm áp trong mùa đông. Bởi vì chó mẹ sau khi sinh có thể bị ướt và ổ chó bị bẩn bởi nước và chất nhầy.
Tốt nhất là thay lót ổ của chó mẹ và chó con bằng những tấm vải mềm để nằm. Bên cạnh đó, thân nhiệt của chó con vẫn chưa ổn định. Trong những ngày đầu, nên sử dụng một bóng đèn neon 40W để sưởi ấm chó và duy trì nhiệt độ. Có thể sử dụng bóng đèn trong tuần đầu tiên và sau đó dừng việc sử dụng.
Chó khi ra từ trong bụng mẹ ra thế giới bên ngoài sẽ trải qua một sự thay đổi lớn về nhiệt độ cơ thể. Chó con sơ sinh có nhiệt độ thân thấp hơn. Trong khoảng thời gian từ 1 đến 2 tuần sau khi sinh, nhiệt độ của chó con là từ 34.5 đến 36°C. Cần phải giữ ấm cho chúng để duy trì nhiệt độ bình thường. Tỷ lệ chó con tử vong trong vòng 1 tuần sau sinh là 50%. Vì vậy, chúng ta cần chăm sóc chó con mới sinh một cách cẩn thận.
Sự miễn thụ động truyền từ mẹ ở chó con
Theo các bác sĩ thú y, việc chăm sóc chó con mới sinh phụ thuộc hoàn toàn vào sữa mẹ trong những tuần đầu tiên. Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng quan trọng giúp con non phát triển toàn diện. Bạn không cần phải cho chó con ăn thêm sữa từ bên ngoài, trừ khi mẹ chó không thể cho sữa hoặc không thể chăm sóc con.
Sữa mẹ cung cấp kháng thể tự nhiên giúp chó con miễn dịch với bệnh tật. Số lượng kháng thể trong sữa mẹ tỷ lệ thuận với mức độ kháng thể trong cơ thể chó mẹ.
Trước khi chăm sóc chó con mới sinh và thu thập kinh nghiệm nuôi dưỡng chúng trong giai đoạn bú sữa, bạn cần hiểu rõ về đặc điểm sinh lý của chó con trong thời kỳ này. Khi chó con mới chào đời, cơ thể chúng hoàn toàn không phụ thuộc vào chó mẹ, do đó chúng có thể yếu về thân nhiệt và hệ miễn dịch.
Kháng thể tự nhiên trong sữa chó mẹ
Đo nồng độ kháng thể trong máu là phương pháp để đo lường mức độ kháng thể trong một cơ thể. Các thử nghiệm được tiến hành trên mẫu máu từ các động vật có nghi ngờ. Trong các điều kiện đơn giản, mức độ kháng thể tăng cao tương ứng với sự xuất hiện nhiều hơn của chúng.
Chó mẹ có nồng độ cao sẽ truyền những kháng thể có nồng độ cao hơn cho chó con thông qua thai nghén và sữa non. Chó con sẽ hấp thụ nhiều kháng thể hơn khi bú sữa non chứa nhiều kháng thể. Do đó, nồng độ kháng thể trong máu sẽ cao hơn.
Với nồng độ kháng thể colostral cao hơn, chúng sẽ được bảo vệ lâu hơn. Chó mẹ có nồng độ kháng thể cao có thể bảo vệ tốt hơn trong quá trình chăm sóc chó con mới sinh. Kháng thể giúp ngăn ngừa các bệnh như Distemper, Parvo và Coronavirus ở chó. Bệnh Panleukopenia và Calicivirus ở mèo cũng được ngăn ngừa.
Chăm sóc chó con mới sinh bằng sữa mẹ
Chó con khi mới chào đời cần nằm gần mẹ. Việc bú sữa mẹ, đặc biệt là sữa đầu, rất quan trọng vì nó chứa nhiều kháng thể giúp chó con chống lại bệnh tật. Khi mới sinh, chó con chưa có răng và lỗ tai còn đóng kín, gây khó khăn trong việc di chuyển. Tuy nhiên, chó con tự nhiên có bản năng để tìm vú mẹ và bú sữa.
Tuy nhiên, nhiều chó con mới sinh không thể tìm được vú chó mẹ nên có thể gặp tình trạng chết đói. Một lý do có thể là do chó mẹ chưa biết chăm sóc con. Tuy nhiên, bạn có thể đưa núm vú chó mẹ vào miệng chó con để chúng có thể bú sữa.
Nếu một lứa chó sinh quá nhiều, chú chó sinh cuối cùng thường có cơ thể yếu nhất. Bạn nên ưu tiên cho cún bú mẹ trước. Nếu chó mẹ không biết làm, bạn cần đưa mõm chó con sát vào đầu vú mẹ. Lúc này, bạn cần theo dõi hành vi của chó mẹ và chó con. Nếu có bất kỳ điều gì không bình thường, hãy gọi ngay bác sĩ thú y.
Hãy đảm bảo cho chó con sơ sinh được ăn đủ sữa non. Sữa non chứa nhiều protein và vitamin, cung cấp lượng Magie cao. Nó cũng chứa các chất chống oxy hóa, enzym, và hormone, giúp tăng cường hoạt động tiêu hóa và có tác dụng lợi tiểu. Đặc biệt, sữa non còn chứa kháng thể miễn dịch ban đầu, giúp bảo vệ chó con khỏi các bệnh truyền nhiễm. Chó con sơ sinh thường rất yếu đuối và có nguy cơ tử vong nếu không được bú sữa mẹ trong vòng 24 giờ sau khi sinh. Vì vậy, rất quan trọng để chó con được bú sữa mẹ ngay sau khi sinh.
Chó mẹ tiêm vaccine trước khi mang thai một tháng, sẽ tạo kháng thể miễn dịch qua sữa mẹ bảo vệ chó con đến khi 16 tuần tuổi. Vì vậy, việc chăm sóc chó con mới sinh nên khuyến khích cho chó con bú sớm.
Chế độ ăn dặm cho chó con lúc đang bú sữa
Chó con không nên được cho ăn bất kỳ thức ăn ngoài và nên tránh uống sữa trong khoảng thời gian 15 ngày sau khi sinh. Nếu chó con quá quen với sữa ngoài, chúng sẽ không thích uống sữa mẹ và có thể gặp rủi ro chết vì không thể hấp thụ được các kháng thể tự nhiên chống bệnh từ mẹ thông qua sữa.
Bên cạnh đó, bạn cần bổ sung và đảm bảo đầy đủ các chất dinh dưỡng cho chó mẹ để tăng cường sự sản xuất sữa cho chó con bú. Điều này đảm bảo việc chăm sóc chó mới sinh an toàn và hiệu quả hơn, vì dinh dưỡng chủ yếu của chúng đến từ sữa mẹ.
Cách thức rất đơn giản, bạn chỉ cần cho chó mẹ ăn những thực phẩm giàu chất đạm, khoáng và vitamin A, B như thịt nạc, trứng vịt lộn, sữa… Đồng thời, cần bổ sung thêm cho chó mẹ ăn rau quả được nấu trong cháo như cà rốt, đu đủ xanh. Chó con sẽ có bữa ăn thơm ngon và nhanh chóng phát triển.
Bổ sung dinh dưỡng đầy đủ cho chó con
Giai đoạn nhạy cảm đối với chó con
Khi chó con lớn lên và bắt đầu tự ăn, sự tồn tại của kháng thể từ sữa mẹ sẽ giảm đáng kể. Khi mức độ kháng thể này giảm xuống mức đủ thấp, ta có thể tạo ra khả năng miễn dịch thông qua việc tiêm chủng. Nếu tiêm chủng quá sớm, kháng thể từ mẹ sẽ ngăn chặn sự hiệu quả của vắc-xin.
Các kháng thể từ mẹ thường tuần hoàn trong máu của động vật sơ sinh trong vài tuần. Trong thời gian này, nồng độ kháng thể từ mẹ không đủ để bảo vệ chúng chống lại bệnh, nhưng lại quá cao để một vắc-xin có hiệu quả.
Giai đoạn chăm sóc chó con mới sinh được xem là giai đoạn rất nhạy cảm. Dù đã được tiêm chủng, chó con vẫn có thể mắc bệnh. Thời gian và độ dài của giai đoạn này có thể khác nhau trong từng đàn chó. Thậm chí, còn có sự khác biệt giữa các cá thể trong cùng một đàn.
Phòng bệnh rối loạn tiêu hóa ở chó con
Chó con sẽ đi ngoài khi tiếp xúc với phân hoặc dịch hậu sản của chó mẹ, vì chúng chứa nhiều vi khuẩn và chất cơ thể mà chó con không thể tiêu hóa. Do đó, trong quá trình chăm sóc chó con mới sinh, cần vệ sinh sạch bộ phận sinh dục và hậu môn của chó mẹ sau khi sinh (nên vệ sinh 2 tiếng một lần để đảm bảo tốt nhất).
Chó con sau khi sinh cần được uống men Biosutin hai lần mỗi ngày. Mỗi lần cho chó con uống từ 2 đến 4 giọt. Men này có tác dụng làm giảm đầy bụng do chướng hơi, giải quyết sữa thừa và sữa viêm. Việc sử dụng men này sẽ giúp chó mèo con tránh được các vấn đề về tiêu hóa.
Hiện tượng chó con quấn quýt, liếm chỗ sinh dụng và hậu môn của nhau là điều phổ biến. Vì vậy, chúng ta cần theo dõi đều đặn. Nếu có con nào bú chỗ khác, chúng ta nên cho chúng bú sữa. Hãy luôn vệ sinh hậu môn của chó con hàng ngày. Nếu có con nào đi ngoài hoặc có hiện tượng ị, hãy vệ sinh ngay lập tức, mỗi 4 giờ một lần.
Sự phát triển của cún sơ sinh được tối ưu hóa nhờ sữa mẹ sạch. Viêm vú gây đau bụng và thở gấp cho chó con, đồng thời là triệu chứng của rối loạn tiêu hóa ở chó mèo con. Do đó, kiểm tra thường xuyên là cần thiết. Để ngăn chó con bú khi vú bị viêm, có thể sử dụng băng dính để bít kín.
Phòng bệnh hô hấp ở chó con
Bệnh hô hấp ở chó con thường xuất hiện do tụ tập các nếp da nhăn nheo ở đầu ti chó mẹ. Độ ẩm phù hợp làm tăng lượng sữa mà chó con bú. Sữa chảy vào khe đầu ti tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển. Chó con bú ti dễ bị tiêu chảy và viêm hô hấp… Vì vậy, vệ sinh đầu ti chó mẹ mỗi 4 tiếng một lần được coi là biện pháp tốt nhất.
Môi trường ô nhiễm, có rất nhiều bụi bẩn, chó mẹ bị nhiễm nấm, lâu không tắm. Chó con thường xuyên đi tiểu và không thay ổ lót sau 1-2 tiếng. Độ ẩm trong không khí ở khu vực đó rất cao, tất nhiên sẽ gây viêm đường hô hấp… Nếu không chăm sóc chó con mới sinh cẩn thận.
Để đảm bảo sự thoải mái, chúng ta cần đảm bảo rằng ánh sáng và nhiệt độ không quá nóng. Sau khi sinh, chúng ta cần sử dụng nước ấm và nước lá chè tươi để lau cơ thể của chó mẹ mỗi 2-3 ngày nhằm tránh tiếp xúc với bụi bẩn. Về ổ lót, chúng ta nên thay mới từ 1-3 tiếng một lần do chó con tiểu nhiều.
Miệng và mũi gần nhau: Nếu chúng ta có thể xử lý các vấn đề trên để ngăn chặn cún đi ngoài, chúng ta cũng đã ngăn chặn được các bệnh hô hấp ở chó. Nếu không làm tốt, chỉ cần một con bị đi ngoài hoặc viêm phổi, bệnh này sẽ lan ra và ảnh hưởng đến các con khác.
Chăm sóc chó con mới sinh an toàn nhất là tiêm phòng
Theo một nghiên cứu, việc chăm sóc chó con từ khi mới sinh đến 6 tuần tuổi cho thấy 25% chó con có thể được tiêm phòng. Khi đạt đến 9 tuần tuổi, tỷ lệ này tăng lên 40% và chó con có thể đáp ứng vắc xin để được bảo vệ. Tỷ lệ này tiếp tục tăng lên 60% khi chó con đạt 16 tuần tuổi và lên đến 95% khi chó con đạt 18 tuần tuổi. Để đảm bảo hiệu quả của việc tiêm vaccine, việc cai sữa mẹ cho chó con là hoàn toàn cần thiết để không làm giảm tác dụng miễn dịch của vaccine. Ngoài ra, có một số yếu tố khác có thể làm giảm tác dụng của vắc xin.
Trong thời gian miễn dịch thụ động, có thể xem xét việc tiêm phòng cho chó con. Một số loại vắc-xin có khả năng kích thích hệ thống miễn dịch hoạt động ngay cả khi chó con vẫn còn kháng thể từ mẹ. Một trong những loại vắc-xin đó là “vắc-xin nồng độ cao, đoạn thấp”. Vắc-xin này đã thay đổi so với vắc-xin hiện tại, với nồng độ virus cao hơn, nhưng lại ít suy giảm hơn (đoạn thấp) so với vắc-xin “trung bình”. Một loại khác là vắc-xin tái tổng hợp, được tạo ra từ các phần gen của virus hoặc vi khuẩn.
Các gen này sẽ mã hóa các kháng nguyên để tạo ra kháng thể tốt nhất và kết hợp với một vi-rút không gây bệnh, từ đó chúng có thể xâm nhập vào tế bào cơ thể. Cả hai loại vắc-xin này đều có thể kích hoạt hệ thống miễn dịch ở động vật nhỏ tuổi. Kháng thể từ mẹ sẽ ngăn cản sự tiếp nhận một loại vắc-xin “trung bình”. Hy vọng khi vắc-xin được cải thiện, chúng ta có thể chăm sóc chó con mới sinh tốt hơn từ đầu đời.
Phòng tránh chứng trụy tim đột tử ở chó con mới đẻ
Nguyên nhân gây bệnh
Vấn đề đáng quan tâm mà chúng ta cần xem xét là tình trạng đột tử ở chó con sau khi sinh. Ngoài những nguyên nhân như bệnh giun tròn được truyền qua bào thai từ mẹ, hội chứng ngộ độc sữa mẹ, và nhiễm Bệnh Herpesvirus, chứng trụy tim đột tử trong vòng 1 tuần đầu của chó con mới sinh cũng gây ra tổn thất không nhỏ. Điều này thường xảy ra ở các đàn chó bụ sữa và chó mẹ khỏe mạnh.
Chó con vẫn còn đang bú mẹ, trong khi đó, bò đột nhiên kêu la hoặc dãy dụa. Nó ngáp thở và hắt ra, lưới lợi của nó trở nên bạc trắng tím tái và chỉ trong vài phút, nó chết. Đây là dấu hiệu của chứng ngừng tim và trụy mạch. Khi chăm sóc cho chó con mới sinh, có rất nhiều stress không lợi gây ra chứng đột tử do trụy tim mạch. Cụ thể, có thể kể đến:
Phòng tránh và điều trị chứng đột tử ở chó con
Bệnh rất khó phát hiện, vì nó diễn ra nhanh chóng, khi có dấu hiệu của đột quỵ thì rất khó để cứu sống. Đôi khi không thể gọi kịp bác sĩ thú y để được trợ giúp. Chủ của chó là người duy nhất cần biết sớm để cứu sống chó con bằng cách giữ ấm, đảm bảo thông khí và kích thích tim để nó đập trở lại. Cần tiêm dưới da 0.2 – 0.3ml long não để trợ tim.
Chăm sóc chó con mới sinh cẩn thận và kiểm tra đều đặn ổ đẻ để tránh các tác động tiêu cực. Thông báo cho bác sĩ thú y nếu có chó con sơ sinh tử vong bất thường để xác định nguyên nhân bệnh.
Một số lưu ý khi chăm sóc chó con mới sinh
Trong những tuần đầu, con chó con có thể hoàn toàn được nuôi chỉ bằng sữa mẹ. Chỉ riêng những con cân nặng quá nhẹ cần có phương pháp chăm sóc đặc biệt. Đến tuần thứ 3, chúng có thể bắt đầu nhai nhỏ thức ăn nhuyễn. Hãy tìm kiếm sự tư vấn từ bác sĩ thú y để có chế độ dinh dưỡng phù hợp và cách cho chó mèo con ăn một cách an toàn.
Chó con sau khi sinh rất yếu đuối và mong manh, khác với chó mẹ. Vì vậy, khi kiểm tra chúng, bạn cần rất cẩn thận và không nên lắc chó mèo con quá mạnh. Hãy đỡ chúng nhẹ nhàng từ dưới bụng lên. Điều này nên được thực hiện trong vòng 48 tiếng sau khi chó mẹ sinh. Hãy đảm bảo rằng chó mẹ không bị nhiễm trùng và có thể cho sữa an toàn cho chó con.
Đối với trường hợp thú cưng của bạn lần đầu trở thành mẹ, bạn nên tăng cường cảnh giác và kiểm tra tình hình của các con thường xuyên hơn. Nên kiểm tra lại khoảng 3 – 4 tiếng một lần. Bởi vì có thể chó con sơ sinh sẽ bị anh chị em đẩy xa mẹ hoặc bị mẹ đè, điều này có thể xảy ra.
Nếu bé gặp tình trạng này, có thể bé sẽ bị cảm lạnh hoặc thiếu dinh dưỡng vì không tiếp cận được nguồn sữa và khó thở. Bạn có thể sắp xếp lại nhóm chó con mới sinh. Hãy ưu tiên những con nhẹ cân nhất ở phần sau của con mẹ, vì đó là nơi có nhiều sữa nhất.
